Endometriozis Nedir ?
Normalde rahim içini kaplayan ve adet kanamasında dökülen endometrium hücrelerinin rahim dışında, sıklıkla yumurtalık üzerinde, karın iç duvarında, fallop tüpleri üzerinde, bağırsak, mesane gibi organların üzerinde bulunmasıdır.

Kimler de Görülür ?
Üreme çağındaki kadınların % 10 unda görülen endometriozis kadın adet görmeye başladıktan menopoza kadar olan dönem içinde herhangi bir zaman görülmekte olup tanısı sıklıkla 30 lu ve 40 lı yaşlarda konmaktadır.

Ne yapar ?
Endometriozis implantları estrojene duyarlı oldukları için rahim içindeki endometrium tabakası gibi adet kanaması sırasında kanarlar. Bu kanama sonucunda çevre dokularda irritasyon, enflamasyon ve şişme meydana gelebilir. Bu olayların tekrarlaması sonucu batın içinde yapışıklıklar meydana gelip organların birbirleriyle olan normal ilişkisi kaybolur.

Semptomlar
Ağrı
Kanama ; enflamasyon ve skar oluşumu endometriozis de en sık görülen semptom olan ve özellikle adet öncesinde ve adet kanaması sırasında şiddetli olarak görülen kronik pelvik ağrıya yol açar. Kronik pelvik ağrısı olan kadınların dörtte üçünde endometriozis saptanmaktadır. Endometriozis odaklarının yerleşimine bağlı olarak ağrı bazen barsak hareketleri sırasında bazen de idrar yaparken ortaya çıkar. İlişki sırasında da ağrı sıklıkla olmaktadır. Hastalığın evresi her zaman ağrının şiddeti ile
doğru orantılı değildir. Bazen ileri evre hastalarda hafif ağrı olabileceği bazen erken evre de oldukça fazla ağrı olabilir. İnfertilite; endometriozis in sıklıkla klinikte karşımıza çıktığı bir durumda gebe kalmada zorluk yani infertilite durumudur. Endometriozis in en önemli komplikasyonu olan infertilite olguların % 30-50 sinde görülmektedir.

Tanı
Semptomlar, pelvik muayene ve ultrasonografi her ne kadar endometriozis i düşündürse de kesin tanı cerrahi ile konur. Cerrahi işlem ile ( sıklıkla laparoskopi) alınan örneklemenin patolojik incelemesi tanıyı koydurur. Cerrahi ile hastalığın yaygınlığı da belirlenerek hafif, orta ve ağır olarak evreleme yapılır.

Tedavi
Endometriozis de tedavi hastalığın yaygınlığı, semptomların şiddeti, çocuk istemi olup olmadığına göre planlanır. Ağrı ön planda ise öncelikle medikal tedavi denenir. Medikal tedavi de antienflamatuar ajanlar ve doğum kontrol hapları, progestin, Gnrh analogları gibi hormon ilaçları kullanılır. Antienflamatuar ajanların sadece ağrıyı azaltmada etkisi olup diğer endometriozis semptomlarını tedavi etmezler. Hormon ilaçları oluşan patolojileri ortadan kaldırmayıp hastalığın ilerlemesini yavaşlatarak yeni
lezyonların oluşmasını engellemektedir. Hormonal tedavi yan etkileri nedeniyle herkese uygun olmayıp ayrıca her zaman ağrıyı azaltmada da etkin olmamaktadır.
Endometriozis de ağrıyı azaltmak ve fertilite potansiyelini arttırmak için cerrahi yapılabilinir. İleri evre (ağır) endometriozis vakalarının çoğunda cerrahi en uygun tedavi seçimidir. Cerrahi de endometriyotik dokular uzaklaştırılarak yapışıklıklar serbestleştirilir ve normal anatomi sağlanmaya çalışılır. Cerrahi sonrası bir çok kadında ağrı şikayeti geçmesine rağmen %40-80 vakada 2 yıl içinde ağrı tekrar ortaya çıkmaktadır. Çocuk istemi olan olgularda konservatif cerrahinin yeterli olmadığı durumlarda üremeye yardımcı tedavi yöntemi olarak tüp bebek uygulaması gerekli olabilir.