In Vitro Fertilizasyon

Normal de kadının yumurtası ile erkeğin spermi kadının fallop tüplerinde birleşir ( döllenme) ve oluşan embriyo rahim içine yerleşir. Cerrahi işlem ile kadından alınan yumurtaların erkekten alınan spermler ile laboratuvar ortamında birleştirilmesi işlemi in vitro fertilizasyon (IVF) olarak adlandırılmaktadır. Her ne kadar kelime anlamı yumurtanın sperm ile döllenmesini ifade etse de günümüzde IVF/ Tüp bebek terimi yumurtalıkların ilaçlar ile uyarılmasından embriyonun rahim içerisine transfer edilmesine kadar olan üremeye yardımcı tedavi sürecinin tümünü tanımlamak için kullanılmaktadır.



Yumurtalıkların Aşırı Cevap Vermesi (OHSS). Ovaryan stimülasyon, yumurtalıkların şişip ağrı meydana getirdiği ‘hiperstimülasyon’(OHSS) riskini beraberinde getirmektedir. Bu durumda abdominal boşlukta ve göğüste sıvı birikebilir ve hastada şişkinlik, bulantı ve kusma ya da iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Ovaryan stimülasyona başlayan hastaların en az %30’u hafif OHSS ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu hastalar ağrı kesiciler yardımıyla ve fiziksel aktivitelerini azaltarak bu durumlarını hafifletebilmektedir. Orta şiddette OHSS’de hastalarda abdominal boşlukta sıvı birikmesi ve gastrointestinal semptomlar görülebilmektedir. Bu hastalar yakından takip edilirler fakat genellikle ayaktan tedaviye iyi cevap verirler. Gebelik oluşmazsa bu durum birkaç hafta içinde müdahale gerektirmeden düzelmeye başlar. Hastaların %1-2’si ciddi OHSS durumuyla karşı karşıya kalmaktadırlar Bu durumda kilo artışı, karın ve göğüste sıvı birikmesi, elektrolit anomalileri, kan konsantrasyon artışı ve nadiren kanda pıhtılaşma ve böbrek problemleri görülebilir. Eğer solunumda zorluk görülmeye başlanmışsa, karında biriken sıvının bir iğne ile alınması gerekebilir. Ciddi OHSS durumuyla karşı karşıya kalan hastaların, semptomlar hafifleyene kadar hastanede kalmaları gerekebilir.



Tedavi İptali, IVF siklusları, az ya da fazla sayıda folikül gelişmesi gibi, birçok farklı nedenden dolayı iptal edilebilmektedir. Yumurtalıkları uyarıcı ilaçlara verilen cevabın az olması nedeniyle siklus iptal etme oranları, yaşla birlikte (özellikle 35 yaşın üzerinde) artmaktadır. Yetersiz yumurtalık cevabı nedeniyle iptal edilen siklus, daha sonraki denemeler için alternatif tedavi stratejileri denenmesini ve daha iyi cevap alınmasını sağlayabilir. Bazen, fazla sayıda folikül gelişmesi sonucu ciddi ‘Ovaryan Hiperstimülasyon Sendromu (OHSS) riski nedeniyle de siklus iptal edilebilir.

Bu durumun büyük bir hayal kırıklığı yaratacağının farkındayız, ancak, bazen komplikasyon olasılığına engel olmak ve daha ileri dönemlerde başarı şansını arttırmak amacıyla ilaçların kesilmesinin gerekli olduğunu anlamalısınız. Siklusun iptal edilmesini gerektiren durumlarda, size enjeksiyonları kesmeniz söylenecektir. Bu durumda, hCG enjeksiyonu yapılmayacak ve yumurta toplama işlemi uygulanmayacaktır.

Siklus iptali, bir daha tedavi şansınız olmadığı anlamına gelmez. Bir sonraki denemenizde önceki tedavi süreciniz göz önünde bulundurularak tedavi planınız yeniden yapılacak ve daha uygun bir tedavi ile gebelik şansınız artacaktır.



Embriyo Dondurma nedir? Embriyo transferinden sonra kalan embriyolar sayı ve kalite olarak uygunsa daha sonra tekrar kullanılmak üzere dondurulup saklanabilmektedir. Donmuş embriyo nun kullanılacağı tedavi siklusunda, hastaya yumurtalıkların uyarılması ve yumurta toplama işlemi yapılmadığından tedavi daha kolay, ucuz ve daha az girişimsel olmaktadır. 



Sıklıkla sorulan bir soru IVF (in vitro fertilizasyon) ile mikroenjeksiyonun ( ICSI/ intrasitoplasmik sperm enjeksiyonu) farkıdır.

Klasik yöntemde (IVF) her bir yumurtanın etrafına 50-100.000 sperm konularak döllenmenin oluşması beklenir. Mikroenjeksiyon yönteminde ise seçilen sperm bir takım işlemler ile hazırlanmış yumurtanın içine direk olarak enjekte edilir. Yumurta toplama işleminden sonra, laboratuvarda özel besiyerler (kültür mediumu) içinde saklanan yumurtalar mikroenjeksiyon işleminden hemen önce ‘yumurta soyma işlemi’ ile soyularak etraflarındaki diğer hücrelerden temizlenir ve olgun olan yumurtalar belirlenir. Mikroenjeksiyon işleminde sadece olgun yumurtalar kullanılabilir.

Ejekülasyon ile yada testisten cerrahi yöntemlerle elde edilen sperm, ‘sperm hazırlama’ teknikleriyle hazırlanır. Mikroenjeksiyon (İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu, ICSI) yöntemiyle, bir yumurtanın içine canlı bir sperm özel cihazlar kullanılarak yerleştirilir ve inkübatör olarak adlandırılan özel ortamlarda saklanırlar.

Mikroenjeksiyon işleminden bir sonraki gün, yumurtada iki pronukleus (çekirdek) gözlenmesi, yumurtanın döllendiği anlamına gelir. Bu çekirdeklerden biri anneden, diğeri ise babadan köken alır.

Yumurta toplama işleminden 2 gün sonra, döllenmiş yumurtalar bölünerek 2-4 hücreli embriyolar meydana gelir. Üçüncü günde, embriyo yaklaşık 8-10 hücreye bölünür. Beşinci günde, embriyoda bir boşluk oluşur ve plasenta ile fetal dokular gelişmeye başlar. Bu evredeki embriyo ‘blastosist’ adını alır.



Ovulasyon indüksiyonu olarak da bilinen yumurtalıkların uyarılması sürecinde kullanılan ilaçlar ile yumurtalıklarda birden fazla yumurta gelişimi sağlanması amaçlanmaktadır. Birden fazla yumurta gelişimi istenmektedir çünkü elde edilen yumurtaların bazısı istenen kalitede olmayacak bazısı ise sperm ile döllenmeyecektir. Ayrıca birden fazla yumurtanın döllenip uterus a transfer edilmesiyle gebelik oranları daha yüksek olmaktadır.

Tüp bebek işlemlerinde, Yumurtalıkları uyarıp yumurta gelişimini sağlayan ilaçlar ağızdan hap şeklinde yada kas içi/cilt altı yapılabilen günlük enjeksiyon formundadırlar. Kadının yumurtalık rezervine göre seçilen tedavi protokolüne göre kullanılacak ilaç ve dozu belirlenmektedir. Tüp bebek tedavilerinde zamanlama çok önemlidir. Tedavi süresince yumurtalıklar, vajinal ultrason yardımıyla takip edilerek folikül adı verilen ve içerisinde yumurta olduğu varsayılan sıvı dolu keseciklerin gelişimi izlenir. Yumurta gelişimini takip etmek için ayrıca kan örnekleri de alınır. Tüp bebek tedavilerinde amaç yumurtalıkların kontrollü olarak uyarılmasıdır. Yumurtaların kendi kendine çatlaması istenmeyen bir durum olup bunu önlemek için de ilaçlar kullanılmaktadır.

GnRH agonisti ya da antagonisti ile tedavi, hipofiz bezinden LH ve FSH salınımını önleyerek, erken yumurtlama riskini azaltır. Tedavi sürecinde kullanacağınız ilaçlar ve nasıl uygulayacağınız doktorunuz ve hemşirelerimiz tarafından sizlere ayrıntılı olarak anlatılacak ve gösterilecektir.


Florence Ferticenter

Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir.

Kadıköy Florence Nightingale Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezi© 2022 Tüm hakları saklıdır.

Tüm hakkı Florenceferticenter aittir - 2022